Trong bối cảnh ô nhiễm rác thải nhựa ngày càng báo động, nhóm sinh viên Trường Đại học FPT campus Cần Thơ (FPTU Cần Thơ) đã tìm ra hướng đi độc đáo: tận dụng vỏ quất để chế tạo muỗng và đế lót ly sinh học có khả năng phân hủy tự nhiên. Dự án muỗng nhựa sinh học của nhóm POSE không chỉ gây ấn tượng về tính sáng tạo mà còn thể hiện tinh thần khởi nghiệp xanh của thế hệ trẻ.
Không còn là đồ án tốt nghiệp trên giấy
Ý tưởng của dự án được hình thành khi bắt đầu môn Trải nghiệm khởi nghiệp 1 vào tháng 9/2024. Kết thúc môn học, nhóm sinh viên thuộc 02 chuyên ngành Digital Marketing và Thiết kế mỹ thuật số bao gồm: Trần Thị Bích Trâm, Dương Nguyễn Tuyết Trinh, Dương Thị Thảo Như, Nguyễn Thị Hồng Yến, Nguyễn Mai Vinh, Võ Phước Huy đã quyết định tiếp tục phát triển dự án để trở thành đồ án tốt nghiệp của nhóm.
Chia sẻ về cơ duyên hình thành dự án, đại diện nhóm cho biết ý tưởng xuất phát từ trăn trở về rác thải nhựa dùng một lần. “Hằng ngày, muỗng, ly, ống hút nhựa được sử dụng với số lượng khổng lồ nhưng lại rất khó phân hủy. Chúng em muốn tìm ra nguyên liệu thay thế vừa thân thiện môi trường vừa có tính ứng dụng thực tiễn,” đại diện nhóm cho biết. Và sau quá trình nghiên cứu, vỏ quất – phụ phẩm nông nghiệp giàu cellulose (một loại chất xơ không hòa tan) và chứa tinh dầu kháng khuẩn được lựa chọn làm nguyên liệu chính. Có thể thấy, từ một ý tưởng nhỏ về việc tận dụng vỏ quất, dự án POSE đã dần phát triển thành một giải pháp có tiềm năng thương mại, vừa góp phần giảm rác thải nhựa vừa mang lại giá trị cho cộng đồng.
Để biến vỏ quất thành sản phẩm hoàn chỉnh, nhóm đã tiến hành nhiều công đoạn: thu gom nguyên liệu, làm sạch sau đó sấy khô. Vỏ quất sau khi nghiền mịn sẽ được phối trộn với chất kết dính sinh học, ép nhiệt bằng khuôn inox và kiểm tra độ bền. “Ở giai đoạn khởi đầu, nhóm áp dụng mô hình Lean Startup tức là phát triển phiên bản mẫu, kiểm tra độ bền, khả năng chịu nhiệt, độ an toàn rồi liên tục điều chỉnh công thức. Đồng thời, chúng em cũng thiết kế khuôn inox gia nhiệt để sản phẩm định hình chuẩn hơn, tránh cong vênh khi sấy”, bạn Nguyễn Mai Vinh – Đại diện nhóm chia sẻ.
So với nhựa truyền thống, muỗng POSE có khả năng phân hủy tự nhiên, không tạo vi nhựa, an toàn cho sức khỏe. So với nhựa phân huỷ sinh học PLA hay sản phẩm từ bã mía, bột bắp, POSE tận dụng được phụ phẩm nông nghiệp rẻ và sẵn có, giá thành thấp hơn 10 – 15% đồng thời có thêm đặc tính kháng khuẩn tự nhiên từ tinh dầu quất.
Vượt qua nhiều yêu cầu khắt khe, sản phẩm muỗng sinh học làm từ vỏ quất đã đạt chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm MFDS 2021 Standards and Specifications for Foods Utensils, Containers and Packages do QUATEST 3 cấp, đủ điều kiện đưa ra thị trường. Bên cạnh đó, dự án đã tổ chức workshop ra mắt thương hiệu với gần 20 doanh nghiệp tham dự, nhận được đề xuất hợp tác từ Mekong Silt Resort và sự quan tâm phân phối sản phẩm trên Amazon từ Công ty CP ECOKA.
Ngoài ra, dự án còn đạt được nhiều dấu mốc quan trọng: lọt Top 12 Business Challenge năm 2024, giành giải “Dự án triển vọng” cùng khoản đầu tư 2 triệu đồng tại vòng Pre-Seed Funding, nhận vốn đầu tư từ 50 triệu đồng từ nhà trường và ký kết hợp tác với Abavina – doanh nghiệp cung ứng nguồn nguyên liệu đạt chuẩn. Được biết, Business Challenge là cuộc thi khởi nghiệp dành cho sinh viên do Trường Đại học FPT tổ chức. Cuộc thi nhằm tìm ra những ý tưởng, dự án khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo hướng đến sự phát triển bền vững.
Trong thời gian tới, nhóm tập trung mở rộng quy mô sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm và hướng đến thị trường xuất khẩu. “Chúng em tin rằng POSE không chỉ là một đồ án sinh viên, mà hoàn toàn có thể trở thành một doanh nghiệp khởi nghiệp xanh bền vững, góp phần giảm rác thải nhựa và lan tỏa lối sống thân thiện với môi trường,” nhóm khẳng định.
Giá bán lẻ của các sản phẩm hiện tại là 15.000 đồng/10 muỗng và 45.000 đồng/10 lót ly. Sản phẩm đang trong quá trình nghiên cứu, cải tiến để đưa ra thị trường với giá thành cạnh tranh nhất.
“Đòn bẩy” cho những startup sinh viên
Một điểm đáng chú ý trong hành trình khởi nghiệp của POSE là sự hỗ trợ toàn diện từ FPTU Cần Thơ. Các thầy cô mentor luôn theo sát, góp ý từ khâu hình thành ý tưởng, điều chỉnh business model, đến việc kiểm chứng tính khả thi. Thầy cô không chỉ hỗ trợ học thuật mà còn kết nối tụi em với doanh nghiệp để có thêm góc nhìn thị trường. Ngoài ra, nhà trường còn tài trợ 50 triệu đồng để nhóm thực hiện dự án. “Khoản tài trợ và sự hỗ trợ từ nhà trường không chỉ mang ý nghĩa tài chính mà còn là sự công nhận đối với tiềm năng thương mại hóa của dự án. Đó là động lực để chúng em tự tin theo đuổi con đường khởi nghiệp xanh”, đại diện nhóm cho biết.
Môi trường học tập và nghiên cứu tại FPTU Cần Thơ chính là sự gắn kết giữa lý thuyết và thực tiễn. Theo các thành viên nhóm POSE, các bạn sinh viên không chỉ học trong sách vở mà còn được thử sức với những dự án thật, va chạm với doanh nghiệp thật và giải quyết những vấn đề xã hội có thật. Chính điều đó giúp nhóm nhìn thấy rõ hơn giá trị của kiến thức khi áp dụng vào đời sống. “POSE là một ví dụ. Từ một ý tưởng nhỏ trong môn học, chúng em được thử sức pitching, gọi vốn, hợp tác với doanh nghiệp – điều mà không nhiều môi trường đào tạo khác có thể làm được”, các thành viên POSE khẳng định.
Dĩ nhiên, trong quá trình phát triển POSE, các bạn sinh viên nhà FPTU không tránh khỏi thất bại, từ công thức chưa ổn, sản phẩm dễ gãy cho đến quy trình sản xuất chưa đạt chuẩn. Tuy nhiên với những bạn trẻ tại FPTU thất bại không phải là điểm kết thúc, mà được coi như một phần tất yếu của quá trình học tập và sáng tạo. Chính cách tiếp cận đó đã cho sinh viên không gian để thử nghiệm, quyền được sai và cơ hội sửa.
Chia sẻ về kế hoạch phát triển trong tương lai, đại diện nhóm cho biết: “Trong ngắn hạn, nhóm sẽ tập trung ổn định quy trình sản xuất và mở rộng kênh phân phối đặc biệt là trong các quán cà phê, nhà hàng, sự kiện. Song song, POSE sẽ phát triển kênh bán hàng online và các sàn thương mại điện tử. Về dài hạn, nhóm đặt mục tiêu kêu gọi đầu tư để xây dựng xưởng sản xuất quy mô lớn, ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm hạ giá thành và tăng tính cạnh tranh. Đồng thời, hướng tới việc xuất khẩu sang thị trường quốc tế”.
Có thể thấy, dự án muỗng nhựa sinh học làm từ vỏ quất không chỉ dừng lại ở một buổi báo cáo đồ án mà hoàn toàn có thể trở thành một giải pháp tiêu dùng xanh được cộng đồng đón nhận, đóng góp cho mục tiêu giảm rác thải nhựa và phát triển bền vững.
ĐẠI HỌC FPT